„Trudno dzisiaj wyobrazić sobie bezmiar cierpienia i pogardy, którego doświadczali więźniowie fabryk śmierci” – napisała marszałek Sejmu Elżbieta Witek w liście skierowanym do uczestników obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. 14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz pierwszy transport Polaków.
„Trudno sobie wyobrazić dramaturgię tego pierwszego transportu” – mówił Piotr Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau. „Wyjechało 729 osób. Jeden człowiek uciekł, biegł w kierunku lasu, padły strzały… Do dziś nie wiemy, czy dobiegł, czy nie. Prawdopodobnie pierwsza ofiara KL Auschwitz jeszcze przed przyjazdem docelowym” – przywoływał tamte wydarzenia.
„Znalazłem się, tak jak zresztą wszyscy nowo przybywający do Oświęcimia, w warunkach, które uderzyły we wszystkie moje dotychczasowe pojęcia. W ciągu paru dni czułem się oszołomiony, jakby przerzucony na inną planetę. Byłem świadkiem makabrycznych obrazków, wobec których zupełnie zblakło piekło Dantego” – wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński przytoczył słowa Rotmistrza Witolda Pileckiego, które – jak podkreślał – „w pełni oddają horror obozowej rzeczywistości niemieckiego Konzentrationslager Auschwitz”. „Mijają dziś 83 lata od rozpoczęcia działania tej zbrodniczej machiny śmierci niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz. Za tę datę uznajemy dzień przybycia do Oświęcimia pierwszego transportu 728 mężczyzn z więzienia w Tarnowie, Polaków uznanych przez Niemców za niebezpiecznych dla III Rzeszy” – dodał.
„Obóz, który urządzono dla eksterminacji obywateli polskich w krótkim czasie został też włączony w niemiecki plan tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej, czyli masowego mordu europejskich Żydów i stał się światowym symbolem męczeństwa wielu narodów. Ogrom cierpienia, udręk, tortur fizycznych i krzywd zadanych ludzkiej duszy w tym miejscu przekracza możliwości ujęcia ich słowami” – mówił prof. Gliński. „W Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady pragnę złożyć wyrazy najwyższej czci wszystkim więźniom Auschwitz oraz innych obozów koncentracyjnych i zagłady a także członkom ich rodzin” – dodał.
Specjalny list do uczestników uroczystości wystosowała marszałek Sejmu Elżbieta Witek. „Trudno dzisiaj wyobrazić sobie bezmiar cierpienia i pogardy, którego doświadczali więźniowie fabryk śmierci” – napisała. „Ogrom cierpienia zmusza do refleksji nad tym, jak budować świat, by nigdy więcej nie pojawiły się ideologie, które godność człowieka gotowe są podporządkować innym doktrynom. Jesteśmy to winni ofiarom i tym, którzy przeżyli” – podkreślała Witek.
Uczestnicy uroczystości złożyli hołd ofiarom składając wieńce i kwiaty pod Ścianą Śmierci.
14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz grupę 728 Polaków. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Otrzymali oni numery od 31 do 758. Data ta uznawana jest jako początek działania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Anna Wiejak