W siedzibie Instytutu Polskiego w Berlinie przy Burgstraße 27 zainaugurowano działanie Przystanku Historia IPN. W wydarzeniu wzięli udział m.in.: dr Karol Nawrocki – prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Paweł Gronow – I radca i zastępca ambasadora RP w Berlinie, Marcin Król – konsul RP oraz Marzena Kępowicz – dyrektor Instytutu Polskiego w Berlinie.
„Wiele kontekstów dzisiaj spotyka nas w stolicy Niemiec, Berlinie. Kontekstów związanych z trudną przecież historią dwóch narodów – narodu polskiego i narodu niemieckiego. One kumulują się wokół dat, wokół wydarzeń, wokół emocji, wokół wojen, wokół przeszłości i przyszłości” – powiedział podczas otwarcia dr Karol Nawrocki.
Odwołując się do niełatwej historii polsko-niemieckich relacji oraz emocji, które za nimi idą, szef IPN zwrócił uwagę na znaczenie prawdy i celu przyświecającego otwarciu Przystanku Historia w Berlinie.
„Jesteśmy tutaj, Drodzy Państwo, po to, aby móc powiedzieć prawdę. Mówić prawdę nie tylko historyczną, naukową, która ma przynieść poczucie bezpieczeństwa, czy czasem nawet beztroski w XXI wieku, ale prawdę dla lepszej przyszłości wspólnoty europejskiej, sojuszu NATO wobec zagrożeń, które płyną ze współczesnego świata” – podkreślał.
Data inauguracji berlińskiego Przystanku Historia – 14 lutego – nie była przypadkowa – jako że na 16 lutego 2023 przypadła 104. rocznica zawarcia rozejmu w Trewirze, który zakończył powstanie wielkopolskie. Właśnie dlatego niepodległościowy zryw Wielkopolan stał się tematem przewodnim wydarzenia. Jak przypominają historycy z IPN, 14 lutego to również rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. W strukturach wojskowych i cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego zaangażowanych było wielu powstańców wielkopolskich. Ich konspiracyjny trud obejmował działania podejmowane nie tylko na terenie włączonego do III Rzeszy tzw. Kraju Warty, ale i pozostałe ziemie okupowanej II RP ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy i Generalnego Gubernatorstwa.
Uroczystość w Berlinie uświetnił znany niemiecki publicysta i działacz opozycji demokratycznej w NRD Wolfgang Templin swoim wykładem na temat powstania wielkopolskiego widzianego z perspektywy niemieckiej historiografii. Dodatkowo zgromadzeni goście mogli wysłuchać krótkiego koncertu wirtuoza gitary, Łukasza Kuropaczewskiego oraz obejrzeć wystawę „Powstanie Wielkopolskie 1918-1919”.
Wizycie towarzyszyło nawiązanie kontaktu z przedstawicielami instytucji niemieckich w celach dalszej współpracy. Rozmowy prowadzili Łukasz Witek, dyrektor Biura Przystanków Historia oraz Agnieszka Jędrzak, dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej.
Jak podkreślają na stronie internetowej IPN jego przedstawiciele „Przystanki Historia za granicą są czymś więcej niż tylko miejscem spotkań. To punkty na mapie świata, gdzie Polacy mogą poczuć wspólną historię, wartości i więź z Ojczyzną”. „W zagranicznych Przystankach Historia nasi edukatorzy, naukowcy i archiwiści przedstawiają podczas warsztatów, wykładów i spotkań szeroką ofertę edukacyjną Instytutu Pamięci Narodowej, prezentują wyniki najnowszych badań, a także pozyskują do „Archiwum pełnego pamięci” bezcenne pamiątki po polskich emigrantach. Pierwszy zagraniczny Przystanek Historia został uruchomiony w Wilnie w 2015 r. Niedługo powstały kolejne, m.in.: we Lwowie, w Brukseli, Nowym Jorku, Mińsku, Grodnie, Chicago, Dyneburgu czy Londynie” – wskazują.
AW/IPN